Łukasz Górnicki - biografia
Łukasz Górnicki urodził się w 1527 roku w Oświęcimiu. Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Młodym Górnickim opiekował się jego wuj ze strony matki, Stanisław Gąsiorek, który był dworzaninem Zygmunta Starego. Dzięki niemu Łukasz mógł znaleźć się w Krakowie, zdobyć wykształcenie i wejść na dwór królewski. Prawdopodobnie uczył się w szkole parafialnej świętego Jana, a potem w krakowskim klasztorze Jezuitów.W 1545 roku rozpoczął służbę na dworze biskupa krakowskiego i podkanclerzego koronnego Samuela Maciejowskiego w Prądniku. Po śmierci swojego pracodawcy przebywał u biskupa Andrzeja Zebrzydowskiego.
W 1552 roku znalazł się na dworze królewskim. Wspólnie z królem wyjeżdżał do Gdańska, Królewca i na Litwę. Ponadto uczestniczył w poselstwie do Wiednia w sprawie starania króla o rękę Katarzyny Habsburżanki. Przyjął również niższe święcenia duchowne.
Po śmierci wuja został głównym spadkobiercą jego majątku. Dzięki temu mógł wyruszyć na studia prawnicze za granicę – do Padwy. Po powrocie do Polski został sekretarzem tajnej kancelarii królewskiej. W 1559 roku powierzono mu zaś godność bibliotekarza Zygmunta Augusta.
Jako dworzanin przyjaźnił się z najwybitniejszymi osobistościami polskiego renesansu: Janem Kochanowskim czy Andrzejem Patrycym Nideckim. W 1561 roku uzyskał nobilitację szlachecką i otrzymał herb Ogończyk. Otrzymał również starostwo tykocińskie. Ożenił się z Barbarą Broniewską, z którą miał ośmioro dzieci.
Jako starosta nie cieszył się względami ani wśród ludu, ani wśród sąsiadów ziemian. Zarzucano mu zachłanność i niesprawiedliwe traktowanie włościan. Od króla Stefana Batorego otrzymał starostwo wasilkowskie. Po śmierci żony w 1594 roku postanowił zrezygnować z urzędu starosty i osiadł w Lipnikach, gdzie zajmował się głównie działalnością literacką. Tam też zmarł w 1603 roku.
Twórczość
Łukasz Górnicki był jednym z najważniejszych twórców literackich polskiego renesansu. Zasłynął przede wszystkim jako autor „Dworzanina polskiego”, parafrazy włoskiego traktatu parenetycznego „Il cortegiano” Baltazara Castiglione. Dzieło to zawierało portret doskonałego dworzanina – jako człowieka honoru i niepospolitego rozumu, który posiada odpowiednią ogładę i potrafi zachować się w każdej sytuacji.Górnicki zapisał się również w historii polskiej literatury jako tłumacz. Przełożył on np. tragedię Seneki „Troas” i „Rzecz o dobrodziejstwach” tego samego autora. Co więcej, Górnicki pisywał utwory o tematyce społeczno-politycznej jak „Rozmowa Polaka z Włochem o wolnościach i prawach polskich” i „Droga do zupełnej wolności”.
Ważną pracą pisarza było również historyczne dzieło „Dzieje w Koronie Polskiej”. Wydawał też dialogi, np. „Rozmowa złodzieja z czartem”.
