Głównym tematem opowiadań jest miłość w różnych odmianach – miłość małżeńska, szczęśliwa i spełniona oraz tragiczna i platoniczna. W „Dekameronie” pojawia się również opis miłości zmysłowej, a także cudzołóstwa. Bohaterowie opowiadań uciekają się do przeróżnych forteli i sztuczek, by zyskać uczucie ukochanej osoby lub nakłonić kogoś do zdrady. Z ich losów i przeżyć wynika, że miłość jest wyjątkowym i bardzo silnym uczuciem, potrafiącym pokonać wszelkie przeciwności losu. Widać to w utworze„Sokół”, uznanym za modelowy wzór noweli. Jej bohater traci cały majątek, by zdobyć kobietę, którą kocha. Poświęca nawet ukochanego sokoła. Wybranka widząc jego poświęcenie, postanawia wyjść za niego za mąż.
Opowieść jest także pochwałą życia, ludzkich umiejętności oraz wiary we własne siły. Młodzi mieszkańcy Florencji na prowincji odnajdują spokój i radość życia. Radość życia to główna cecha bohaterów ich opowiadań. Nie ma takich przeciwności, których nie mogliby pokonać. Czynią to z pomocą własnego rozumu. „Dekameron” jest także pochwałą ludzkiej roztropności i umiejętności radzenia sobie z przeciwnościami.
