Kazimierz Przerwa-Tetmajer – biografia
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865-1940) – polski poeta okresu Młodej Polski, dramaturg, nowelista. Urodzony 12 lutego 1865 roku w Ludźmierzu na Podhalu. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Ojciec Adolf był uczestnikiem powstania listopadowego. Po stracie majątku rodzina Tetmajerów przenosi się do Krakowa. Tam przyszły poeta kończy Gimnazjum św. Anny i rozpoczyna w 1884 roku studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wtedy powstają jego pierwsze liryki.Życie i twórczość
Debiutuje w 1886 roku poematem „Illa” i nowelą „Rekrut” (choć właściwym debiutem literackim będzie zbiór pierwszych „Poezji”). Po zakończeniu studiów Tetmajer nawiązuje współpracę z krakowskim magazynem „Czas”, „Tygodnikiem Ilustrowanym” a także „Kurierem Polskim” (w latach 1889-93 jest jego współredaktorem). W tym czasie poeta opuszcza Kraków, zostaje asystentem Adama Krasińskiego (wnuka Zygmunta Krasińskiego) i wraz z nim wyjeżdża do Heidelbergu (kontynuacja studiów i liczne podróże m.in. do Włoch, Szwajcarii i Niemiec). Właściwą karierę literacką Tetmajera rozpoczyna wydanie dwóch pierwszych tomów „Poezji” (lata – 1891 i 1894), przyjętych entuzjastycznie zarówno przez krytykę, jak i współczesnych poecie twórców Młodej Polski. Młodemu debiutantowi udaje się oddać w swych lirykach pesymistyczne nastroje końca XIX wieku. Podczas I wojny światowej Tetmajer angażuje się w konflikt polsko-czechosłowacki o przebieg granicy w Tatrach. Często przebywa w Zakopanem, jest zapalonym taternikiem i pasjonatem góralskiego folkloru (któremu poświęca cykl wierszy oraz zbiór opowiadań p.t.: „Na skalnym Podhalu”). Po 1919 roku poeta przenosi się na stałe do Warszawy. Zostaje prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich oraz członkiem Polskiej Akademii Literatury. Nadal publikuje (w 1924 roku ukazuje się ósma, ostatnia seria „Poezji”), ale dalsze tworzenie zostaje uniemożliwione przez nasilającą się chorobę psychiczną (wydatki na mieszkanie i leczenie poety są pokrywane z datków społecznych). W 1940 roku schorowany Tetmajer zostaje usunięty z Hotelu Europejskiego i przewieziony do szpitala, gdzie po kilku dniach umiera (18 stycznia 1940). Jego ciało zostaje pochowane na Cmentarzu Powązkowskim (później przeniesione do Zakopanego i umieszczone na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku).
1891 – „Poezje”
1894 – „Poezje. Seria druga”
1896 – „Ksiądz Piotr” (opowiadanie)
1898 – „Poezje. Seria trzecia”
1900 – „Poezje. Seria czwarta”
1901 – „Panna Mary. Powieść współczesna”
„Zawisza Czarny. Fantazja dramatyczna” (dramat)
1903-10 – „Na Skalnym Podhalu”
1905 – „Poezje. Seria piąta”
1906 – „Bajeczny świat Tatr”
1910 – „Legenda Tatr cz. 1 – Maryna z Hrubego”
„Poezje. Seria szósta”
1911 – „Legenda Tatr cz. 2 – Janosik Nędza Litmanowski”
1912 – „Poezje. Seria siódma”
„Romans panny Opolskiej z panem Główniakiem. Anegdota”
1917 – „Judasz. Tragedia w 4 aktach”
1924 – „Poezje. Seria ósma”
Najważniejsze dzieła
1886 – „Illa”1891 – „Poezje”
1894 – „Poezje. Seria druga”
1896 – „Ksiądz Piotr” (opowiadanie)
1898 – „Poezje. Seria trzecia”
1900 – „Poezje. Seria czwarta”
1901 – „Panna Mary. Powieść współczesna”
„Zawisza Czarny. Fantazja dramatyczna” (dramat)
1903-10 – „Na Skalnym Podhalu”
1905 – „Poezje. Seria piąta”
1906 – „Bajeczny świat Tatr”
1910 – „Legenda Tatr cz. 1 – Maryna z Hrubego”
„Poezje. Seria szósta”
1911 – „Legenda Tatr cz. 2 – Janosik Nędza Litmanowski”
1912 – „Poezje. Seria siódma”
„Romans panny Opolskiej z panem Główniakiem. Anegdota”
1917 – „Judasz. Tragedia w 4 aktach”
1924 – „Poezje. Seria ósma”
