Knut Hamsun - biografia i twórczość
Knut Hamsun (1859-1952) – prawdziwe nazwisko Knut Pedersen, norweski pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla.Urodził się 4 sierpnia 1859 roku w miejscowości Lome, w Norwegii, jako czwarte dziecko Pedera Pedersena i Tory Olsdatter. Chłopiec dorasta w ubóstwie, jako dziecko zmuszony jest do ciężkiej pracy na farmie wuja w Hamsund (stąd późniejszy pseudonim literacki Pedersena). Opuszcza dom w wieku kilkunastu lat, starając się utrzymać z dorywczych prac (m.in. korepetytora, pomocnika szewca) i pracując nad swoim warsztatem literackim.
Knut zaczyna tworzyć w wieku 17 lat (pierwsze opowiadanie „Zagadkowy człowiek” publikuje jako 18-latek). Niefortunna przeprowadzka do Kristianii (późniejsze Oslo) przynosi młodemu debiutantowi skrajną nędzę i przyspiesza decyzję o wyjeździe do Stanów Zjednoczonych w 1882 roku. Po dwóch latach spędzonych głównie na podróżach i podejmowaniu się rozmaitych, dorywczych prac Hamsun powraca do ojczyzny. Spisuje swoje obserwacje z podróży po Stanach Zjednoczonych i wydaje je w 1889 roku, w zbiorze artykułów „Z życia duchowego nowoczesnej Ameryki”.
Młody pisarz zyskuje sławę dzięki kolejnej powieści nawiązującej do trudnych doświadczeń z czasów pracy w Kristianii (Oslo). „Głód” ukazuje się drukiem w 1890 roku. Kolejne ważne dzieła (podejmujące m.in. problem związków człowieka z naturą) – „Misteria” i „Pan” – ugruntowują jego pozycję w świecie literackim. W 1898 roku pisarz rozpoczyna szereg podróży po Europie (wspomnienia z wojaży umieszcza w następujących dziełach: „W krainie przygody”, „Księżniczka Tamara”).
W tym samym roku Hamsun poślubia Bergljot Goepfert, małżeństwo kończy się rozwodem w 1906 r. Kolejny związek zawarty z aktorką Marie Andersen będzie trwał do końca życia pisarza (para zamieszka w posiadłości Norholm niedaleko Grimstad).
W 1911 roku małżeństwo przeprowadza się na wieś. W tym czasie powstaje powieść, która przyniesie Hamsunowi literacką Nagrodę Nobla. Utwór „Błogosławieństwo ziemi” zostaje nagrodzony w 1920 roku.
W okresie poprzedzającym II wojnę światową pisarz daje publiczny wyraz swoim pronazistowskim sympatiom. Jawne sprzyjanie polityce Hitlera i Goebbelsa spotyka się z oburzeniem norweskiego społeczeństwa i masowym potępieniem ze strony czytelników (powieści Hamsuna były publicznie palone na znak protestu). Pod koniec życia (m.in. na skutek reakcji społecznej wobec poglądów politycznych pisarza) Hamsun wraz z żoną trafia do szpitala psychiatrycznego. Umiera 19 lutego 1952 roku w swoim domu, w Norholm.
1889 – „Z życia duchowego nowoczesnej Ameryki”,
1890 – „Głód”,
1892 – „Misteria”,
1894 – „Pan”,
1898 – „Wiktoria”,
1895 – „U bram państwa”,
1896 – „Gra życia”,
1897 – „Zorza wieczorna”,
1903 – „W krainie przygody”,
„Księżniczka Tamara”,
1904 – „Marzyciele”,
1909 – „Wędrowiec grający na niemych strunach”,
1913 – „Dzieci swego czasu”,
1917 – „Błogosławieństwo ziemi”,
1920 – „Kobiety u studni”,
1923 – „Ostatni rozdział”,
1927 – „Włóczęgi”,
1930 – „August Powsinoga”,
1933 – „A życie toczy się dalej”,
1936 – „Pierścień zamknął się”,
1949 – „Na zarośniętych ścieżkach”.
Najważniejsze dzieła
1877 – „Zagadkowy człowiek”,1889 – „Z życia duchowego nowoczesnej Ameryki”,
1890 – „Głód”,
1892 – „Misteria”,
1894 – „Pan”,
1898 – „Wiktoria”,
1895 – „U bram państwa”,
1896 – „Gra życia”,
1897 – „Zorza wieczorna”,
1903 – „W krainie przygody”,
„Księżniczka Tamara”,
1904 – „Marzyciele”,
1909 – „Wędrowiec grający na niemych strunach”,
1913 – „Dzieci swego czasu”,
1917 – „Błogosławieństwo ziemi”,
1920 – „Kobiety u studni”,
1923 – „Ostatni rozdział”,
1927 – „Włóczęgi”,
1930 – „August Powsinoga”,
1933 – „A życie toczy się dalej”,
1936 – „Pierścień zamknął się”,
1949 – „Na zarośniętych ścieżkach”.