Imperium rosyjskie nie było już takie jak kiedyś. Doświadczyło klęsk w wojnie z Japonią, zmagało się z walką proletariatu i chłopstwa. Tuż po zakończeniu krwawej niedzieli młodzież polska wszczęła strajk szkolny (był to pierwszy taka akcja świecie) w imię obrony polskości i narodowego kształtu szkolnictwa. W takim czasie Gomulicki pisał swoją książkę.
Autor był uczniem szkoły w Pułtusku w latach 1859-1864. Była to szkoła skażona polityką rosyjską, gdzie uczniowie nie mogli dostać tyle wiedzy, ile pragnęli (tzw. mikołajowska taktyka ogłupiania). Ale na krótko dała o sobie „wiosna posebastopolska”, kiedy to Aleksander II wprowadził pewne liberalne reformy w Królestwie Kongresowym. Było to po przegranej Rosji w wojnie krymskiej i po tym jak upadł Sebastopol. .
Gomulicki chciał przypomnieć jaśniejsze chwile tamtego czasu. Wtedy przez moment udało się uzyskać to, o co walczono w 1905 r.
Mundurek został wprowadzony do szkół polskich jako strój obowiązkowy pismem napisanym odręcznie przez cara Mikołaja I w październiku 1833 r.
