Literatura w latach 1939-1945 dzieliła się na literaturę wojny i okupacji (Polska podziemna) i literaturę na wychodźstwie (Polska walcząca). Do pierwszego kręgu możemy zaliczyć np. Iwaszkiewicza, pokolenie Kolumbów, do drugiego kręgu: na zachodzie (Francja, USA, Anglia) - Skamandryci (Tuwim, Słonimski, Wierzyński, Lechoń), na wschodzie (Związek Radziecki - Aleksander Wat).
Poeci i pisarze II wojny światowej
Najsłynniejszym pokoleniem poetów i pisarzy II wojny światowej jest pokolenie urodzonych około roku 1920, nazywane POKOLENIEM KOLUMBÓW (od tytułu powieści Romana Bratnego "Kolumbowie rocznik 20"). Należą do tego pokolenia między innymi:
- K.K. Baczyński,
- T. Gajcy,
- T. Borowski,
- M. Białoszewski,
- G. Herling-Grudziński,
- R. Bratny,
- Z. Herbert,
- K. Krahelska,
- T. Różewicz.
- K.K. Baczyński,
- T. Gajcy,
- T. Borowski,
- M. Białoszewski,
- G. Herling-Grudziński,
- R. Bratny,
- Z. Herbert,
- K. Krahelska,
- T. Różewicz.
Prócz debiutujących w czasie wojny i zaraz po mamy pisarzy już uznanych, do których należą: Mieczysław Jastrun, Czesław Miłosz oraz Jerzy Zagórski. Dwa najważniejsze tomy poezji, które ukazały się po wojnie to: "Niepokój" (1947) T. Różewicza i "Ocalenie" (1945) Cz. Miłosza.
Temat zagłady Żydów podejmowali wielokrotnie: L. Buczkowski ("Czarny potok"), H. Grynberg, B. Wojdowski, J. Stryjkowski - podejmuje temat żydowski, ale w kontekście czasów za panowania cesarza Franciszka Józefa ("Austeria", "Sen Azrila").
Temat zagłady Żydów podejmowali wielokrotnie: L. Buczkowski ("Czarny potok"), H. Grynberg, B. Wojdowski, J. Stryjkowski - podejmuje temat żydowski, ale w kontekście czasów za panowania cesarza Franciszka Józefa ("Austeria", "Sen Azrila").
Poezja i proza okresu II wojny światowej
Poezja okresu II wojny światowej jest silnie katastroficzna, na przykładzie utworów K.K. Baczyńskiego możemy mówić o apokalipsie spełnionej, obecne są też motywy romantyczne. Tadeusz Gajcy (młody polonista) reprezentuje zaś motywy barokowe, Wierzyński natomiast uderza w ton podniosły, retoryczny, posługuje się tradycyjną wersyfikacją, przesłania temat formą. Na tle poetów wyróżnia się W. Broniewski ("Ballady i romanse"