Motyw wspomnienia, pamięci, powrotu do przeszłości pojawia się w wielu
utworach literackich. Wspomnienie może dotyczyć ogólnego powrotu
pamięcią do czasów dzieciństwa lub wczesnej młodości. Bohaterowie
wspominają najczęściej swój rodzinny dom, pierwszą miłość, ukochaną
(utraconą w przeszłości) osobę. Motyw wspomnienia może dotyczyć także
jakiegoś tragicznego wydarzenia – śmierci członka rodziny/ przyjaciela,
zbrodni, doznanej krzywdy, wydarzenia, które wzbudza potrzebę zemsty.
Możemy uściślić wybór utworów ograniczając się do analizy dzieł
poruszających wątek wspomnień związanych np. jedynie z motywem
pierwszej miłości, szkoły lub domu rodzinnego.
Motyw wspomnienia jest szczególnie widoczny w utworach lirycznych. Żal, tęsknota, pragnienie odzyskania straconego uczucia, poczucie straty dawnych ideałów – to tylko nieliczne z uczuć opisywanych przez podmiot liryczny w kontekście wspomnień. Motyw ciągłego powrotu pamięcią do postaci ukochanej/ ukochanego pojawia się m.in. w „Sonetach do Laury” F. Petrarki, wierszu „Do M***” A. Mickiewicza, „Rozłączeniu” J. Słowackiego, poezji M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
Ważną grupą utworów poruszających motyw wspomnień są dzieła z wątkami autobiograficznymi, zawierające obrazy: utraconych ojczyzn, dzieciństwa, domu. Perspektywa czasu lub odległości od ojczyzny sprawia często, że opisywane miejsca zyskują wymiar utraconego raju, arkadii („Pan Tadeusz” A. Mickiewicza, „Dolina Issy” Cz. Miłosza, „Szczenięce lata” M. Wańkowicza). Ciekawy motyw konfrontacji wspomnień z zastaną (rozczarowującą) rzeczywistością odnajdziemy w opowiadaniu J. Iwaszkiewicza pt. „Panny z Wilka”.
Motyw wspomnienia jest szczególnie widoczny w utworach lirycznych. Żal, tęsknota, pragnienie odzyskania straconego uczucia, poczucie straty dawnych ideałów – to tylko nieliczne z uczuć opisywanych przez podmiot liryczny w kontekście wspomnień. Motyw ciągłego powrotu pamięcią do postaci ukochanej/ ukochanego pojawia się m.in. w „Sonetach do Laury” F. Petrarki, wierszu „Do M***” A. Mickiewicza, „Rozłączeniu” J. Słowackiego, poezji M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.
Ważną grupą utworów poruszających motyw wspomnień są dzieła z wątkami autobiograficznymi, zawierające obrazy: utraconych ojczyzn, dzieciństwa, domu. Perspektywa czasu lub odległości od ojczyzny sprawia często, że opisywane miejsca zyskują wymiar utraconego raju, arkadii („Pan Tadeusz” A. Mickiewicza, „Dolina Issy” Cz. Miłosza, „Szczenięce lata” M. Wańkowicza). Ciekawy motyw konfrontacji wspomnień z zastaną (rozczarowującą) rzeczywistością odnajdziemy w opowiadaniu J. Iwaszkiewicza pt. „Panny z Wilka”.
