Stoicyzm – grecka szkoła filozoficzna założona przez Zenona z Kition w Stoa Pojkile. Szkoła działała w IV w p.n.e. – III w p.n.e. Stoicy reprezentowali panteistyczny materializm, uznający, że osiągnięcie stany szczęśliwości polega na życiu w zgodnie z prawami, którymi rządzi się wszechświat. Stoicy szczęście upatrywali w cnocie, która uniezależniała człowieka od okoliczności. Uważali, że cnota prowadzi do spokoju i obojętności wobec wszystkiego.
W poglądach społecznych głosili braterstwo między ludźmi, byli przeciwni niewolnictwu i strukturom zamykającym człowieka w obrębie klas i narodowości. W III i II w. p.n.e. stoicy zaczęli wywierać znaczący wpływ na przemiany umysłowe i społeczne swojej epoki. Stoicyzm wyznawały wybitne umysłowości cesarstwa rzymskiego (Epiktet z Hierapolis, Seneka Młodszy, Marek Aureliusz).
Epikureizm – system filozoficzny głoszący, że najwyższym dobrem jest szczęśliwość człowieka osiągana przez rozumne dobieranie przyjemności. Nazwa pochodzi od nazwiska jego twórcy, greckiego filozofa Epikura. Najznamienitszym epikurejczykiem okresu rzymskiego był Lukrecjusz.
Humanizm – prąd umysłowy oparty bardziej na wierze w dobroć i ogromne możliwości natury ludzkiej niż religii czy transcendentalnych wartościach. Humanizm osiągnął rozkwit w XVI-wiecznej Europie, w dobie renesansu, równolegle do okresowego zainteresowania literaturą i sztuką klasyczną, wzrostem indywidualizmu i ideałem człowieka wszechstronnego, który powinien być mężem stany, poetą, uczonym i wojownikiem jednocześnie.
W poglądach społecznych głosili braterstwo między ludźmi, byli przeciwni niewolnictwu i strukturom zamykającym człowieka w obrębie klas i narodowości. W III i II w. p.n.e. stoicy zaczęli wywierać znaczący wpływ na przemiany umysłowe i społeczne swojej epoki. Stoicyzm wyznawały wybitne umysłowości cesarstwa rzymskiego (Epiktet z Hierapolis, Seneka Młodszy, Marek Aureliusz).
Epikureizm – system filozoficzny głoszący, że najwyższym dobrem jest szczęśliwość człowieka osiągana przez rozumne dobieranie przyjemności. Nazwa pochodzi od nazwiska jego twórcy, greckiego filozofa Epikura. Najznamienitszym epikurejczykiem okresu rzymskiego był Lukrecjusz.
Humanizm – prąd umysłowy oparty bardziej na wierze w dobroć i ogromne możliwości natury ludzkiej niż religii czy transcendentalnych wartościach. Humanizm osiągnął rozkwit w XVI-wiecznej Europie, w dobie renesansu, równolegle do okresowego zainteresowania literaturą i sztuką klasyczną, wzrostem indywidualizmu i ideałem człowieka wszechstronnego, który powinien być mężem stany, poetą, uczonym i wojownikiem jednocześnie.