Carroll Lewis

Lewis Carroll - życiorys

Jego ojciec – Charles Dodgson – był angielskim duchownym. Młody Carroll studiował matematykę w Oxfordzie, a w latach 1855-81 był nawet wykładowcą uczelni w Church College. Idąc w ślady ojca, przyjął  święcenia diakońskie w 1877 r.

Mieszkał na stałe w Oxfordzie i nie lubił zbytnio podróżować czy zmieniać miejsca zamieszkania. Jego jedyną zagraniczną podróżą była ta, którą odbył w 1867 r. do Moskwy i Petersburga. Co ciekawe, udało mu się wtedy zwiedzić też polskie miasta: Gdańsk, Wrocław i Warszawę.

Choć był osobą wszechstronnie uzdolnioną, największe sukcesy odnosił jako matematyk oraz pisarz. Napisał około 250 prac naukowych z zakresu matematyki, a także kryptografii i logiki. Podpisywał je swoim prawdziwym imieniem i nazwiskiem. Pseudonimu używał jedynie w twórczości artystycznej.

Jako fotograf również zdobył niemałe uznanie. Do dziś uchodzi on za najlepszego XIX-wiecznego portrecistę dzieci i prekursora fotografii artystycznej. Był jednak fotografem-amatorem, jakich pełno było wówczas w Europie. Zamiłowanie do fotografii zawdzięczał koledze, lekarzowi Reginaldowi Southey’owi. Carroll zaczął fotografować w maju 1856 r. Od tego momentu aż przez kolejnych 25 lat wykonał blisko 3000 zdjęć, których znaczną część stanowiły portrety, nie tylko dzieci. Carroll fotografował też dorosłych, swoją rodzinę i martwe pejzaże.

Największe kontrowersje wzbudziły fotografie dzieci (zwłaszcza małych dziewczynek), gdzie artysta nie stronił od pokazywania nagości młodego ciała. Jednak zarzuty pedofilii, jakie niektórzy mu stawiali, badacze stanowczo odpierał uważając, że tego typu fotografie były jedynie wyrazem jego sentymentalnego zamiłowania do czystości, piękna i niewinności dzieci.

Carroll malował portrety techniką kolodionową, którą bardzo dobrze opanował. Wiedzę na temat tej techniki zdobywał, przeglądając zdjęcia innych fotografów prezentowane głównie na wystawach w Londynie. Za wzorcowe uznawał dzieła Williama Lake Price’a i Oscara Gustave’a Rejlandera.

W latach 1856-1862, kiedy dopiero poznawał tajniki fotografii, pracował amatorsko. Nie miał odpowiedniego studia i skupiał się tylko na portretach, choć wśród współczesnych fotografów przeważała tendencja do malowania pejzaży i natury. Carroll wyróżniał się jednak wielką precyzją i starannością przy tworzeniu swoich dzieł. Ważny był dla niego detal. Najsłynniejszym jego dziełem z tamtego okresu jest portret Alice Liddell jako The Beggar Maid (1858 r.). Dziewczynka ukazana bez ubrania na drugiej fotografii, tworzącej całość z tą pierwszą, ubrana jest w najlepsze ubrania. Takie jej sportretowanie miało stanowić swego rodzaju „personifikację ubóstwa i bogactwa”.

Następny okres twórczości (lata 1863-1871) były równie owocne – tym razem Carroll fotografował w studiu w pobliżu Christ Church w Oxfordzie. Był to dla niego okres dojrzałej twórczości artystycznej, kiedy powstawały najsłynniejsze jego dzieła. Był to m.in. czas, kiedy ukazały się obie części „Alicji”, a także powstało około 200 fotografii.

Ostatnim etapem twórczości artystycznej Carrolla były okres po 1872 r., kiedy powstało już zdecydowanie mniej zdjęć (ok. 60-80 rocznie). Dodgson porzucił więc w pewnym sensie fotografię, by skupić swoją uwagę na twórczości literackiej i poetyckiej.

Przez pewien okres życia Carroll cierpiał na dokuczliwe migreny. Pierwszy udokumentowany w dzienniku poważny napad migreny miał miejsce w 1880 r.

Po śmierci Carrolla narosło mnóstwo przypuszczeń, jakoby ten wybitny fotograf i literat miał być słynnym Kubą Rozpruwaczem. Nigdy tego jednak nie udowodniono.

Charakterystyka twórczości

Lewis Carroll jest najbardziej znany jako autor swego najsłynniejszego i zapewniającego mu największy rozgłos dzieła „Alicja w Krainie Czarów” (1865 r.) i jego kontynuacji „Po drugiej stronie lustra” (1871 r.).

Pisarz debiutował jednak poematem „Solitude” („Samotność”), który ukazał się w 1856 r. w czasopiśmie „The Train”.

Tworząc „Alicję w Krainie Czarów”, autor posłużył się pierwowzorem rzeczywistej postaci, którą była córką jego oxfordzkiego dziekana – Alice Liddell. Obie części „Alicji” mieszczą w sobie zarówno elementy baśniowe (fantastyczne), jak i całkiem realistyczne. Prawda miesza się tu z fikcją i zmyśleniem, a absurd i groteska wzbogacają świat dziecięcych snów i marzeń; pozwalają ukazać go tak, jak może on wyglądać w dziecięcej wyobraźni.

Absurd zresztą był częstym środkiem wyrazu pisarza. Carroll stworzył m.in. poemat absurdalny „Wyprawa na Żmirłacza” (1875 r.) oraz wiersz „ Jabberwocky” (1855 r.), w którym zastosował wiele neologizmów i stworzył nowe formy gramatyczne.

Carroll był też autorem dwóch powieści dla dorosłych: „Sylvie and Bruno” (1889 r.) i „Sylvie and Bruno Concluded” (1893 r.).

Najsłynniejsze utwory Lewisa Carrolla

- „Przygody Sylwii i Bruna”,
- „Alicja w Krainie Czarów”,
- „Po drugiej stronie lustra”,
- „Wyprawa na Żmirłacza”,
- „A Tangled Tale”,
- „Pillow Problems”,
- „Facts”,
- „Jabberwocky”.